การพยาบาลผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนานแบบองค์รวม: กรณีศึกษาเปรียบเทียบ 2 ราย

เจ้าของผลงาน : ประยงค์ แสวงบุญ

ความสำคัญ องค์การอนามัยโลกร่วมกับสหประชาชาติได้มีแผนเพื่อยุติวัณโรคให้ได้ภายในปี พ.ศ. 2573 ประเทศไทยเป็น 1 ใน 14 ประเทศทั่วโลกที่มีภาระวัณโรคสูงสุด ทั้งจำนวนผู้ป่วยวัณโรค และวัณโรคที่พบร่วมกับการติดเชื้อเอชไอวี รวมถึงวัณโรคดื้อยาหลายขนาน ดังนั้นต้องมีการวินิจฉัยอย่างรวดเร็ว การรักษาที่เหมาะสม การควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ และการดูแลผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนานอย่างครบถ้วน

วัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบการดำเนินของโรค ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล การวางแผนปฏิบัติการพยาบาล และผลลัพธ์การพยาบาลในผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนาน

วิธีการศึกษา กรณีศึกษาเปรียบเทียบผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนาน ที่มารับบริการที่คลินิกวัณโรค งานผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลมุกดาหาร จำนวน 2 รายทำการศึกษาในช่วง เดือนมกราคม 2566 ถึง มีนาคม 2567 เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วยข้อมูลจากเวชระเบียน การซักประวัติผู้ป่วยและญาติ ทบทวนข้อมูลกับผู้เชี่ยวชาญทีมสหสาขาวิชาชีพ และเครือข่ายงานวัณโรค การใช้กระบวนการพยาบาลกำหนดข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลใช้กรอบแนวคิดเกี่ยวกับแบบแผนสุขภาพของกอร์ดอน กรอบแนวคิดการพยาบาลของโอเร็ม

ผลการศึกษา ผลการศึกษาพบว่า กรณีศึกษารายที่ 1 หญิงไทย อายุ 39 ปี ผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนานชนิดรุนแรง Pre extensively drug-resistant tuberculosis (Pre-XDR-TB) ร่วมกับเบาหวานชนิดที่ 2 และความดันโลหิตสูง รักษาด้วยสูตรยาวัณโรคระยะยาว (Individualized longer regimen) ระยะเวลา 18 เดือน ผู้ป่วยและครอบครัวมีความรู้และความเข้าใจในโรคและการรักษาที่ได้รับ มีจุดมุ่งหมายในการรักษาต้องการหายจากโรคที่เป็น ผลการรักษาหายจากการติดเชื้อวัณโรค กรณีศึกษารายที่ 2 ชายไทย อายุ 39 ปี ผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนาน Multi-drug resistant tuberculosis (MDR-TB) ร่วมกับโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง รับประทานยาไม่สม่ำเสมอ สูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และใช้สารเสพติด มีภาวะช็อคจากการติดเชื้อในกระแสเลือด รักษาด้วยสูตรยาวัณโรคระยะสั้น (Shorter all oral) ระยะเวลา 9 เดือน ญาติและผู้ป่วยขาดความรู้ในการปฏิบัติตนเองขณะป่วยเป็นวัณโรค ผลการรักษาหายจากการติดเชื้อวัณโรค

สรุป พยาบาลต้องสามารถประเมินผู้ป่วยได้ทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคมและจิตวิญญาณ วางแผนการพยาบาลเพื่อกำกับดูแล และติดตามผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนานในชุมชน ให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการประเมินและดูแลผู้ป่วย สามารถทำให้ผู้ป่วยและครอบครัวมีคุณภาพชีวิตที่ดี และหายจากโรค

 

คำสำคัญ: วัณโรคดื้อยาหลายขนานชนิดรุนแรง Pre-extensively drug-resistant tuberculosis (Pre XDR TB), วัณโรคดื้อยาหลายขนาน Multidrug-resistant tuberculosis (MDR-TB), สูตรยาวัณโรคระยะยาว (Individualized longer regimen), สูตรยาวัณโรคระยะสั้น (Shorter all oral)

เอกสารแนบ

ชนิดเอกสาร ลิงค์ไฟล์เอกสาร
.pdf ลิงค์เอกสาร